แม้ว่าในปัจจุบัน จะมีมังงะหลายเรื่องที่อ้างอิงมาจากบุคคลจริง องค์กรจริง หรือสถานที่จริง แต่ส่วนใหญ่ก็มักเลี่ยงการพูดถึงตรงๆ เนื่องมาจากปัญหาลิขสิทธิ์
เช่นกันสำหรับ “กัปตันสึบาสะ” มังงะฟุตบอลยอดนิยม ที่ตัวละครมากมายอ้างอิงมาจากนักฟุตบอลตัวจริง แต่ในเรื่องต้องเปลี่ยนชื่อ จนทำให้ผู้อ่านต้องเดากันเองว่านี่คือใคร
และนี่คือวิธีการตั้งชื่อในมังงะเรื่องนี้ ที่เต็มไปด้วยเอกลักษณ์และความคิดสร้างสรรค์ ส่วนจะมีรูปแบบไหนกันบ้าง ติดตามไปพร้อมกัน
อีกนิดก็เหมือนแล้ว
กัปตันสึบาสะ ถือเป็นหนึ่งในมังงะยอดนิยมเป็นอันดับต้นๆของญี่ปุ่น ด้วยยอดขายกว่า 90 ล้านเล่ม หลังตีพิมพ์มาตั้งแต่ปี 1981 และต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
ทั้งนี้ ด้วยความที่กัปตันสึบาสะ ตีพิมพ์มายาวนานขนาดนี้ จึงทำให้มันมีตัวละครมากมาย แต่ที่สำคัญกว่านั้นคือหลายคนอ้างอิงมาจากนักเตะจริง
ทว่า เนื่องจากปัญหาลิขสิทธิ์ ทำให้ อาจารย์โยอิจิ ทาคาฮาชิ เลือกที่จะไม่ใช้ชื่อเหมือนตัวจริง จนกลายเป็นจุดเริ่มต้นในการสร้างสรรค์ชื่อแบบให้ผู้อ่านเดาเอาเองว่าเป็นใคร
อย่างแรกคือมองเห็นก็รู้ทันที ซึ่งเป็นแบบที่ไม่ได้มีมากนัก แต่ก็เป็นเทคนิคแรกๆ ที่ อ.ทาคาฮาชิ เลือกใช้ คือการเปลี่ยนตัวสะกด แต่คงการออกเสียงแทบเหมือนนักเตะตัวจริงเอาไว้
สำหรับคนที่แฟนการ์ตูนน่าจะนึกถึงเป็นลำดับแรกๆ คือ ลาร์สัน (Larson) กองหน้าชาวสวีเดนที่ปรากฏตัวครั้งแรกในภาค World Youth และแทบไม่ต้องเดาก็ฟันธงได้เลยว่าได้แรงบันดาลใจมาจาก เฮนดริค ลาร์สสัน ตำนานทีมชาติสวีเดน (Henrik Larsson)
ทั้งนี้ ในยุคต่อมาก็มีอีกหลายคนที่ อ.ทาคาฮาชิ ใช้เทคนิคนี้ ไม่ว่าจะเป็น ซาบี (Xavii) ที่มีต้นแบบมาจาก ซาบี เอร์นันเดซ, คูมัน (Kouman) ที่ได้แรงบันดาลใจจาก โรนัลด์ คูมัน หรือ ซีดาน (Zedane) ที่มาจาก ซีเนดีน ซีดาน เป็นต้น
นอกจากนี้ บางครั้งผู้เขียนกัปตันสึบาสะ ก็ใช้วิธีเปลี่ยนชื่อหน้าแต่คงชื่อหลังเอาไว้ ตัวอย่างเช่น เฟร์ซิโอ ตอร์เรส (Fersio Torres) ที่มาจาก เฟร์นันโด ตอร์เรส อดีตกองหน้าทีมชาติสเปน
หรือในยุคหลังอย่าง เดนนิส เดโก้ (Dennis Deco) ที่มาจาก เดโก้ อดีตกองกลางบาร์เซโลนา และ เควิน นาคามูระ (Kevin Nakamura) ที่มาจาก ชุนซูเกะ นาคามูระ ตำนานทีมชาติญี่ปุ่นของ กลาสโกว์ เซลติก เป็นต้น
แรงบันดาลใจ
นอกจากการตั้งชื่อแบบชัดเจนว่านักเตะคนนี้คือใครแล้ว อีกหนึ่งวิธีที่สร้างความสนุกให้กับคนอ่านคือการตั้งชื่อแบบให้เดาว่ามาจากนักฟุตบอลคนไหน?
วิธีนี้เริ่มพบเห็นมากขึ้นตั้งแต่ภาค Road To 2002 ซึ่งเป็นเนื้อเรื่องในช่วงที่ โอโซระ สึบาสะ ตัวเอกของเรื่องไปค้าแข้งในยุโรปกับ บาร์เซโลนา ที่ทำให้เขาได้พบเจอกับนักฟุตบอลอาชีพมากมาย และแน่นอนว่าหลายคนก็ได้แรงบันดาลใจมาจากนักเตะตัวจริง
เริ่มตั้งแต่ ริวัล (Rivual) กัปตันบาร์เซโลนา ที่เห็นก็รู้ได้ทันทีว่ามาจาก ริวัลโด แข้งชาวบราซิล ที่เคยเล่นให้ขุนพลเลือดหมู-น้ำเงิน ในช่วงปี 1997-2002
หรือเพื่อนร่วมทีม บาร์ซา อย่าง หลุยส์ ฟาโก้ (Luis Fago) ที่มี หลุยส์ ฟิโก้ เป็นต้นแบบ ไปจนถึง บัลเตส (Valtes) ที่มาจาก วิคเตอร์ บัลเดส, หลุยส์ เอนโปลี (Luis Enpoli) ที่มาจาก หลุยส์ เอนริเก้ หรือ ปายอล (Payol) ที่มาจาก คาร์เลส ปูโยล
เช่นกันกับคู่รักคู่แค้นอย่าง เรอัล มาดริด ที่ในเรื่องก็ล้วนตั้งชื่อตามนักเตะจริงด้วยกันทั้งสิ้น ทั้ง ราอิล (ราอูล กอนซาเลซ), อิบันเกล (อิบัน เอลเกรา) หรือ โรแบร์โต คาร์โลรุส (โรแบร์โต คาร์ลอส)
ขณะที่สโมสรคู่แข่งนอกสเปนอีกไม่น้อย ก็ใช้วิธีการตั้งชื่อในลักษณะนี้ ไล่ตั้งแต่ อเลสซานโดร เดลปิ ที่มาจาก อเลสซานโดร เดล ปิเอโร, คันนาวารู ที่มาจาก ฟาบิโอ คันนาวาโร, ฟิลิปโป อินซาร์ส ที่มาจาก ฟิลิปโป อินซากี, วารอน ที่มาจาก เซบาสเตียน เวรอน และ ซิเมโอเร ที่มาจาก ดิเอโก ซิเมโอเน
หรือแม้กระทั่ง นักเตะยุคปัจจุบันในภาค Next Dream ซึ่งเป็นภาคที่ อ.ทาคาฮาชิ เป็นผู้แต่งเนื้อเรื่องในเกม Captain Tsubasa : Dream Team ก็ยังใช้วิธีนี้
ไม่ว่าจะเป็น เอ็มบัปป้า ที่มาจาก คิลิยัน เอ็มบัปเป้ และ เรย์มาร์ ที่มาจาก เนย์มาร์ 2 แข้งจาก ปารีส (ปารีส แซงต์ แชร์กแมง), บีคแฮม ที่มาจาก เดวิด เบ็คแฮม หรือ ซลาตาโมวิช ที่มาจาก ซลาตัน อิบราฮิโมวิช
นอกจากนี้ ยังมีนักเตะบางคนที่ อ.ทาคาฮาชิ ใช้วิธีสลับตัวอักษร จากนักเตะจริง แต่ยังสามารถเดาว่าชื่อเหล่านี้มีที่มาจากนักเตะคนใด
ตัวละครเหล่านี้ได้แก่ มาริเอนตอส ที่มาจาก เฟร์นันโด มอริเอนเตส, คาลลูเซียส ที่มาจาก อิเกร์ กาซิยาส, อิเอนิสตา ที่มาจาก อันเดรส อิเนียสตา, หรือ มาร์ค ดูวิกา ที่มาจาก มาร์ค วิดูกา เป็นต้น
เปลี่ยนชื่อไปเลย
แม้ว่าการอ้างอิงนักฟุตบอลจริง แต่เปลี่ยนชื่อในเรื่อง จะเป็นสิ่งที่มังงะฟุตบอลหลายเรื่องทำกัน แต่สำหรับกัปตันสึบาสะ วิธีดังกล่าวน่าจะเป็นสัดส่วนที่น้อยที่สุด
แต่ถึงอย่างนั้น มันก็ยังมีจำนวนที่น่าสนใจพอสมควร และพอจะทำให้เห็นวิธีคิดหรือสิ่งที่ อ.ทาคาฮิ ซ่อนเอาไว้เบิ้องหลังชื่อเหล่านี้
สำหรับการเปลี่ยนชื่อจะมีสองกลุ่มใหญ่ คือเปลี่ยนแต่ยังมีเค้ารางของชื่อเดิม กับเปลี่ยนเป็นชื่อที่แทบเดาไม่ได้ว่านักเตะคนนี้คือใครไปเลย
สำหรับแบบแรก นักเตะที่เข้าข่ายนี้ มักจะเป็นแข้งที่ปรากฎตัวตั้งแต่ภาค Road to 2002 ไม่ว่าจะเป็น โจเซฟ แกรนดิออส ที่มีที่มาจาก โจเซฟ กวาร์ดิโอลา, โอเวอร์รุส ที่มาจาก มาร์ค โอเวอร์มาร์ส หรือ มิเชล โอลกาโด ที่มาจาก มิเชล ซัลกาโด
ส่วนแบบเปลี่ยนชื่อไปเลย มีตั้งแต่คงชื่อหน้าเอาไว้อย่าง เฟร์นันโด บลูเอโน ที่มาจาก เฟร์นันโด เอียร์โร, หรือ เจเจ โอชาโด ที่มาจาก เจเจ โอโคชา ไปจนถึงเปลี่ยนเป็นอีกชื่ออย่างสมบูรณ์อย่าง ลุยคาล (แพทริค ไคลเวิร์ต) หรือ อาดิอู (เธียร์รี อองรี)
สิ่งเหล่านี้คือกลวิธีของกัปตันสึบาสะ ที่ทำให้ผู้อ่านเกิดความรู้สึกร่วม โดยเฉพาะคนที่เป็นแฟนบอลตัวจริง จนทำให้มันสามารถตีพิมพ์มาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน
นอกจากนี้ วิธีการตั้งชื่อแบบนี้ ยังทำให้เกิดความตื่นเต้นแทบทุกครั้งที่มีการเปิดตัวตัวละครใหม่ และทำให้ผู้อ่านได้เดาว่านักเตะคนนี้ มีแรงบันดาลใจมาจากนักฟุตบอลตัวจริงคนไหน
และนี่ก็คืออีกหนึ่งสเน่ห์สำคัญของมังงะเรื่องนี้ แม้ว่าปัจจุบันจะไม่มีใครรู้ว่ากัปตันสึบาสะจะจบลงตอนไหนก็ตาม