NBA là một giải đấu thiên về cầu thủ – nơi mà các huấn luyện viên có thể bị sa thải chỉ sau vài năm, ngay cả khi họ vừa giành danh hiệu "HLV xuất sắc nhất" hay thậm chí là vô địch NBA. Để có thể trụ lại lâu dài, bạn phải thật sự tiệm cận sự vĩ đại.
Thời gian tại vị chỉ là một trong nhiều tiêu chí cho thấy sự xuất sắc của HLV Gregg Popovich, người vừa mới chính thức rút lui khỏi băng ghế huấn luyện sau 29 năm gắn bó với San Antonio Spurs. Trong quãng thời gian đó, ông giành được 2.291 chiến thắng – chỉ xếp sau Lenny Wilkens và Don Nelson về số trận cầm quân.
Ở thời điểm ông trao lại quyền chỉ đạo cho Mitch Johnson, Popovich là huấn luyện viên tại vị lâu nhất NBA, và hồ sơ thành tích của ông tự nó đã nói lên tất cả. Ông là biểu tượng xuyên suốt nhiều thời kỳ của Spurs – và luôn đạt được thành công vang dội.
NBA LEAGUE PASS: Đăng ký ngay để theo dõi mọi trận đấu (Dùng thử 7 ngày MIỄN PHÍ)
Những HLV xuất sắc nhất lịch sử NBA
1. Gregg Popovich
Thành tích huấn luyện sự nghiệp: 2.291 thắng – 1.422 thua (tỷ lệ thắng .621)
Danh hiệu vô địch: 5 lần
Popovich chính là “LeBron James của giới huấn luyện” – sở hữu đỉnh cao phong độ kéo dài và nhất quán hơn bất kỳ ai từng cầm quân tại NBA. Yếu tố làm ông trở thành GOAT trên ghế huấn luyện không chỉ nằm ở đỉnh cao thành tích, mà là việc ông duy trì sự xuất sắc đó trong gần ba thập kỷ.
Khó có thể tưởng tượng một uấn luyện viên nào khác có thể giúp cùng một đội bóng lọt vào playoff 22 mùa liên tiếp, như ông đã làm từ năm 1998 đến 2019. Trong chuỗi đó, Spurs có 18 mùa thắng từ 50 trận trở lên. Kỷ lục 1.422 trận thắng ở mùa chính của ông là con số gần như không thể bị vượt qua.
Popovich đã dẫn dắt thành công nhiều thế hệ cầu thủ – từ David Robinson, Tim Duncan, Kawhi Leonard, DeMar DeRozan đến Victor Wembanyama. Ông xây dựng một lối chơi đồng đội đẹp mắt, lan tỏa cảm hứng trên khắp sân chơi bóng rổ toàn cầu.
Dù làm việc với những cầu thủ tài năng, ông chưa bao giờ sở hữu siêu sao mang tầm vóc như Michael Jordan, Kobe Bryant, Shaquille O’Neal hay Bill Russell. Thế nhưng, ông vẫn giành 5 chức vô địch, bằng cách thuyết phục những ngôi sao như Manu Ginóbili chấp nhận hy sinh vì tập thể. Ông cũng thường phát hiện những cầu thủ vô danh từ băng ghế dự bị, giúp họ được trọng dụng và ký hợp đồng lớn ở nơi khác.
Popovich còn là một học giả của bóng rổ. Ông mở cửa với trường phái châu Âu, mời những HLV và cầu thủ quốc tế tới NBA, đồng thời tích hợp nhiều chiến thuật mới. Ông nhận ra giá trị của cú ném 3 điểm từ góc sớm hơn tất cả, và thực hiện những điều chỉnh chiến thuật sắc bén giúp Spurs thi đấu vượt tầm nhân sự.
Không chỉ là chiến lược gia, Popovich còn là một người thầy, người truyền cảm hứng. Những câu chuyện về sự hào hiệp và lòng vị tha của ông trở thành huyền thoại. Ông từng phục vụ 5 năm trong Không quân Mỹ và luôn thẳng thắn bày tỏ quan điểm chính trị, ngay cả trong thời điểm nhạy cảm.
Di sản của ông không chỉ là danh hiệu. Ông đã đào tạo và nâng đỡ nhiều thế hệ HLV đang dẫn dắt NBA hiện tại, như Ime Udoka, Steve Kerr, Doc Rivers, Will Hardy và Quin Snyder – tất cả đều từng là học trò hoặc cộng sự tại Spurs. Erik Spoelstra và Jamahl Mosley cũng từng làm việc dưới quyền ông trong đội tuyển Mỹ – nơi ông giành HCV Olympic 2020. Di sản của Popovich sẽ tiếp tục sống mãi cùng NBA.
2. Phil Jackson
Thành tích huấn luyện: 1.640–1.155 (.704)
Danh hiệu vô địch: 11
Rất khó để phản bác thành tích 6 chức vô địch liên tiếp và 9 danh hiệu trong 11 năm. Jackson có ba lần “three-peat” (3 chức vô địch liên tiếp) cùng Bulls và Lakers, đồng thời giành thêm hai danh hiệu với Kobe Bryant và Pau Gasol năm 2009 và 2010.
Dù bị chê là “dựa dẫm” vào những siêu sao như Michael Jordan, Kobe Bryant và Shaquille O’Neal, không ai phủ nhận tài quản trị con người của ông .
Jackson không phải là một chiến thuật gia xuất sắc – ông không coi trọng ném 3 điểm và thường để lộ sơ hở ở khu vực này. Tuy nhiên, ông sở hữu kỹ năng xây dựng tâm lý, truyền cảm hứng và điều hòa phòng thay đồ thuộc hàng thượng thừa.
3. Red Auerbach
Thành tích huấn luyện: 938–481 (.661)
Danh hiệu vô địch: 9
Nếu có cả giải thưởng “HLV của năm” được đặt theo tên bạn, bạn hẳn là huyền thoại. Dù chỉ giành danh hiệu này một lần, Auerbach đã có 9 chức vô địch trong 10 năm, trong đó có 8 lần liên tiếp cùng Boston Celtics – một kỳ tích vô tiền khoáng hậu.
Dù Popovich và Jackson vượt trội về thời gian và số danh hiệu, di sản thống trị tuyệt đối của Auerbach ở thập niên 50–60 là điều không thể chối cãi.
4. Pat Riley
Thành tích huấn luyện: 1.210–694 (.636)
Danh hiệu vô địch: 5
Riley dẫn Lakers vô địch ngay mùa đầu tiên làm HLV trưởng, khai sinh ra kỷ nguyên “Showtime” đầy mê hoặc cùng Magic Johnson và Kareem Abdul-Jabbar.
Ông sau đó chứng minh sự đa dạng khi huấn luyện New York Knicks theo phong cách phòng ngự nặng tính thể lực, rồi kết thúc sự nghiệp bằng chức vô địch với Miami Heat năm 2006.
NBA Entertainment
Riley được biết đến là một trong những “người truyền lửa” sáng tạo nhất lịch sử. Ông từng nhấn đầu vào xô nước đá đến mức suýt bất tỉnh, để khích lệ cầu thủ thi đấu như thể đó là “hơi thở cuối cùng”.
5. Steve Kerr
Thành tích huấn luyện: 567–308 (.648)
Danh hiệu vô địch: 4
Tiếp quản Warriors từ Mark Jackson, Kerr nhanh chóng đưa đội bóng thành triều đại mới, vô địch ngay mùa đầu tiên và lọt vào 5 chung kết liên tiếp. Với tỷ lệ thắng ở playoff lên tới .703, ông hiện đứng thứ ba lịch sử ở chỉ số này.
Kerr là HLV đầu tiên thực sự tối ưu hóa lối chơi “small ball” và ném 3 điểm, với hệ thống hoàn hảo xoay quanh Steph Curry và Klay Thompson. Ông cũng là sản phẩm của hai “cây huấn luyện vĩ đại”: học triết lý nhân sự từ Jackson và chiến thuật từ Popovich. Là người trẻ nhất trong danh sách này, Kerr còn nhiều thời gian để leo cao hơn.
Đề cử khác đáng chú ý
- Erik Spoelstra
- Larry Brown
- Chuck Daly
- Red Holzman
- K.C. Jones
- Jack Ramsay
- Jerry Sloan Lenny
- Wilkens Don Nelson
XEM THÊM: Những huấn luyện viên vô địch NBA nhiều nhất trong lịch sử